با فراگیر شدن شبکه های اینترنتی و استفاده عموم از این فناوری نوین ، سرعت انتشار و انتقال اطلاعات در فضای مجازی چندین برابر شده است. به طوری که در کسری از ثانیه حجم زیادی از اطلاعات در این شبکه ها قابل انتشار است.
چندی پیش خبری مبنی بر مفقودی و سقوط منجر به فوت یک کوهنورد مشهدی در جبهه شمالی دماوند منتشر شد. ظاهرا پس از عملیات انتقال فرد حادثه دیده بر روی یخچال دوبیسل توسط امدادگران و کوهنوردان پیکر ایشان به منطقه ناندل منتقل شده است . در پی انتشار این خبر تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که پیکر بی جان فرد حادثه دیده را در کنار امدادگران به نمایش می گذاشت.
فارغ از جزئیات حادثه و نحوه امدادرسانی و ضمن تشکر از گروه امداد و نجات بابت زحمات آنها در این رابطه موضوعی وجود دارد که توجه به آن ضروری به نظر می رسد : پدیده نوظهور سلفی گرفتن با جنازه فرد حادثه دیده !
مشابه این پدیده را در عملیات امداد و نجات گرده آلمانها که دی ماه سال گذشته به وقوع پیوست شاهد بودیم. گرفتن عکس سلفی ، ژست های قهرمانانه در هلی کوپتر و حتی تبلیغ بسته های غذایی یک شرکت وارد کننده لوازم کوهنوردی درست بالای سر پیکر بی جان حادثه دیدگان!
![]()
این پدیده سوالات زیادی را در اذهان عموم ایجاد کرده است :
- رسالت اصلی تیم امداد و هدف از اعزام به عملیات امداد چیست؟ مگر نه این است که نجات جان امدادجویان و حادثه دیدگان باید در اولویت باشد؟
- در این که این روزها مشکلات اقتصادی و معیشتی گریبانگیر جامعه کوهنوردی ایران است شکی نیست اما آیا چنین اقداماتی (تبلیغات و درآمد زایی جهت جذب اسپانسر و یا تامین بخشی از هزینه ها) با روح امداد و نجات سازگاری دارد؟
- اگر خودمان را جای خانواده متوفیانی بگذاریم که منتظر بازگشت پیکر بی جان عزیزان خود هستند آیا چنین حرکاتی را می پسندیم؟
- مگر نه این است که طبق قوانین هلال احمر انتشار چهره امدادجویان ممنوع می باشد و همواره باید سعی در این باشد که کرامت انسانی امدادجویان حفظ شود؟ در چنین شرایطی سلفی گرفتن با پیکر بی جان حادثه دیدگان چه توجیهی می تواند داشته باشد؟
قانون نیز این اقدام را مذموم شمرده و برای آن مجازاتهایی را تعیین کرده است مطابق ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه ای هر کس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم حاوی تصویر فرد دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۵ تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد .
از آنجایی که تکریم شخصیت انسانی حادثه دیدگان و امدادجویان از حقوق اولیه آنان به شمار می رود ، انتشار این تصاویر نوعی بی احترامی به متوفیان به شمار می رود و انتشار چنین تصاویری به هیچ وجه شایسته نیست و لزوم فرهنگ سازی دررابطه با جلوگیری از تکرار آن ضروری به نظر می رسد .
شایسته است در هرگونه گزارشی که به منظور انعکاس فعالیت های امداد و نجات منتشر می شود به این موضوع توجه شود.
![]()
